Hiện nay, có không ít người trẻ đang bị rơi không trọng lượng trong căn bệnh mang tên hưng cảm. Hưng cảm cấp độ nhẹ, hưng cảm có loạn thần và thậm chí không biết mình mắc bệnh. Hưng cảm là một dạng rối loạn khí sắc, làm tăng tất cả các mặt hoạt động tâm thần của người bệnh, như: cảm xúc, tư duy, tri giác và hành vi tác phong, người bệnh tự nhiên thấy yêu đời quá mức, tràn đầy năng lượng.
Tự Nhiên Thấy Yêu Đời Là Bệnh Gì?
Tự nhiên thấy yêu đời là một hội chứng gọi là bệnh Hưng cảm là hội chứng đặc trưng bởi tình trạng hưng phấn của cơ thể, biểu hiện rõ như cảm xúc hưng phấn, khí sắc tăng, hoạt động tăng, tư duy hưng phấn kèm các dấu hiệu rối loạn thực thể như mất ngủ, thèm ăn, gia tăng khả năng hoạt động tình dục, sụt cân…
Hưng cảm còn là triệu chứng xảy ra ở những người bị rối loạn lưỡng cực I – người bệnh có ít nhất một giai đoạn hưng cảm hoặc một giai đoạn hỗn hợp. Trong thực tế, ngoài giai đoạn hưng cảm hoặc hỗn hợp, bệnh nhân thường có thêm một hoặc nhiều giai đoạn trầm cảm chủ yếu.
Hiện nay, theo Phân loại thống kê quốc tế về các bệnh tật và vấn đề sức khỏe liên quan (ICD), hưng cảm được chia thành 3 mức độ:
- Hưng cảm nhẹ
- Hưng cảm vừa
- Hưng cảm nặng có các triệu chứng loạn thần (mức độ nặng nhất của bệnh hưng cảm)
Những dấu hiệu và triệu chứng của chứng hưng cảm là gì?
Các triệu chứng chính bao gồm:
- Có mức năng lượng cao hơn bình thường, thường hay cười, nói, hát hò nhưng đột ngột trở nên cáu gắt, kích động, không tự kiềm chế được
- Giảm nhu cầu ngủ, có thể chỉ ngủ vài giờ trong ngày
- Thích khẳng định bản thân, ưa khoe khoang, hống hách, cái tôi cao
- Nói to, nói rất nhiều và rất nhanh
- Tư duy hưng phấn, có nhiều ý tưởng và suy nghĩ nảy sinh dồn dập
- Dễ bị phân tâm
- Hoạt động hưng phấn, bồn chồn, không thể ngồi yên, cảm thấy không mệt mỏi nhưng không thể làm hoàn chỉnh một việc nào
- Tăng ham muốn tình dục, có thể trở nên sỗ sàng, suồng sã, không biết xấu hổ
- Dễ dàng tham gia hoặc tạo ra các hành vi nhiều rủi ro (như mua sắm, tiêu xài hoang phí, đầu tư mạo hiểm…)
- Một số rối loạn khác như thèm ăn, ăn nhiều, ăn nhanh
Người bệnh có thể không nhận ra những thay đổi này ở chính mình và cũng có xu hướng không tin nếu có ý kiến góp ý rằng họ đang hành xử không như lúc bình thường. Các cơn hưng cảm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Khi chúng lắng xuống, người bệnh có thể cảm thấy hối hận hoặc chán nản vì những việc đã làm. Những triệu chứng nặng hơn của bệnh có liên quan đến việc tách rời thực tế, chẳng hạn như:
- Thấy ảo giác (cảm giác sai về thị giác) hoặc ảo thanh (cảm giác sai về thính giác)
- Hoang tưởng, phi thực tế trong suy nghĩ (có thể hoang tưởng tự cao cho rằng mình là người có quyền năng, địa vị, thậm chí là thần thánh)
Nguyên nhân của chứng hưng cảm là gì?
Hưng cảm là 1 giai đoạn thuộc rối loạn lưỡng cực. Nguyên nhân chính xác của rối loạn lưỡng cực vẫn chưa rõ ràng. Nếu trong gia đình từng có người mắc chứng này, các thế hệ sau cũng có khả năng mắc phải. Rối loạn lưỡng cực cũng có thể liên quan đến sự mất cân bằng hóa học của não bộ.
- Thiếu ngủ
- Nghiện ma túy, nghiện rượu
- Bị ngộ độc thuốc, đặc biệt là các chất kích thích như cocaine và methamphetamine (meth miệng)
- Bị tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là thuốc kháng viêm steroid và thuốc chống trầm cảm SSRI
- Mắc một số bệnh ác tính cũng có thể xuất hiện các hành vi hưng cảm
Biểu Hiện Thực Tế Của Bệnh Nhân Tự Nhiên Thấy Yêu Đời
Khi lên cơn, họ rất yêu đời, làm thơ, vẽ, viết lung tung trên tường, hát hò, túm lấy người khác nói chuyện và rất dễ bị kích động nếu bị ai đó ngăn cản những trò vui vẻ của họ.Trong đó, bệnh chủ yếu tác động lên cảm xúc của bệnh nhân và cảm xúc hưng phấn, yêu đời quá mức này sẽ chi phối các mặt còn lại.
“Bệnh nhân thường kèm theo những ý nghĩ hoang tưởng tự cao, nói nhiều, đứng ngồi không yên và thường xuyên xen vào những chuyện không phải của mình. Nguyên nhân của bệnh do yếu tố di truyền là chủ yếu, hoặc có thể các vấn đề gặp phải trong môi trường xã hội, các sang chấn tâm lý, stress kéo dài”, BS. Tạ Thị Ngân, Trưởng khoa 3 , BV Tâm thần TƯ 1 cho biết.
BS Ngân kể lại: “Trong khoa cũng đã có bệnh nhân hưng cảm đã từng viết thư cho tôi, bác sỹ cho em xin 30 cái BCS, em đi em nhờ người. Đây cũng là một trạng thái hưng cảm liên quan đến nhu cầu sinh lý của con người”. Bệnh nhân có ham muốn được yêu, không làm chủ được hành vi của mình.
Đa số các trường hợp bệnh nhân được đưa đi điều trị đều đã ở giai đoạn nặng, đã có những hành động gây tổn hại đến gia đình và những người xung quanh. Bởi lẽ người thân của họ không nghĩ sự yêu đời, hưng phấn đột ngột ấy là bệnh, thậm chí còn mừng khi thấy họ vui vẻ, tràn đầy sinh khí hơn so với ngày thường.
T.Đ.H.T. không chỉ xinh đẹp mà còn giỏi giang, vững chuyên môn (giáo viên ngoại ngữ của một trường Đại học ở Hà Nội), biết nhiều thứ tiếng. Là con gái của gia đình truyền thống gia giáo, T được bố mẹ tạo điều kiện tốt nhất cho việc học hành. Từ nhỏ, cô luôn học giỏi và rất ngoan hiền. Tốt nghiệp đại học xong cô được giữ lại trường làm giảng viên, con đường phía trước dường như đang rất rộng mở với một sinh viên mới ra trường như T. Nhưng sau khi đi giảng dạy được một thời gian, cô có hiện tượng tự cho mình là xinh đẹp, ăm mặc diêm dúa, nói nhiều, suốt ngày ca hát, nhảy múa.
Chuyện này khiến cả gia đình lo lắng, đưa T đến bệnh viện điều trị. Khi vào viện T. luôn nói là em được anh Tổng Giám đốc một tập đoàn yêu, lần này ra viện là em về em cưới chồng, cưới anh đấy. Như BS Ngân nói thì T. bị mắc bệnh hưng cảm được yêu, luôn có cảm giác mọi người xung quanh yêu mình, nghĩ mình là người xinh đẹp nhất, thích ăn mặc sặc sỡ, chải chuốt.
Hưng cảm cũng thay đổi theo cường độ từ nhẹ cho tới phát triển mạnh với các tính năng tâm thần, bao gồm ảo giác, hoang tưởng, đa nghi, hành vi căng trương lực, gây hấn, và lo lắng với những suy nghĩ hoặc mưu tính mà có thể dẫn đến tự bỏ bê.
T. V ( Bắc Ninh ) năm nay vừa tròn 25 tuổi nhưng đã ở trong viện gần 8 năm bởi vì căn bệnh hưng cảm. Đã từng phải xuất, nhập viện điều trị rất nhiều lần. V lúc nào cũng cười, nói nhiều, thích ca hát, thích được khen xinh đẹp và luôn có cảm giác mình được yêu. Theo như lời V tâm sự thì em đã từng bị cưỡng bức, có lẽ đây chính là nguyên nhân làm cho V. mắc căn bệnh hưng cảm này.
Những biện pháp nào giúp cải thiện chứng hưng cảm?
Người mắc chứng này cần hướng đến một lối sống lành mạnh hơn bằng cách:
- Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dưỡng chất
- Vận động cơ thể mỗi ngày một cách hợp lý để giải tỏa năng lượng
- Tránh thức khuya vì không ngủ đủ giấc có thể kích hoạt các triệu chứng hưng cảm
- Hãy hạn chế caffeine, không sử dụng các chất kích thích bất hợp pháp
- Tránh các tình huống căng thẳng về cảm xúc, dễ kích động
- Có thể ghi chép nhật ký mỗi ngày để kiểm soát hành vi khi hưng cảm
Vì đây là chứng bệnh mang tính tái phát, người bệnh cần được chẩn đoán kịp thời và chính xác, theo sát các bước điều trị và duy trì tinh thần – cơ thể ở một trạng thái cân bằng để hạn chế những tình huống không đáng có cho bản thân và những người xung quanh. Nên nếu bạn hoặc ai có dấu hiệu tự nhiên thấy yêu đời bộc phát đừng ngại đi chuẩn đoán bác sĩ ngay để điều trị kịp thời nhé.