Đối với một quốc gia có “nền văn minh lúa nước” lâu đời như Việt Nam, có lẽ đất trồng là một loại đất từ lâu đã trở nên quen thuộc đối với chúng ta. Nhưng bạn đã đã sự hiểu được đất trồng là gì? Vai trò và cách phân loại đất trồng có gì đặc biệt? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu “tất tần tật” thông qua bài viết dưới đây nhé!
Đất Trồng Là Gì?
Khái niệm đất trồng
Đất trồng là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ Trái Đất. Tại đây thực vật có khả năng sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm. Đất trồng thường có độ phì nhiêu tốt. Và còn sản phẩm biến đổi của đá, dưới tác động của các yếu tố khí hậu, sinh vật và con người.
Thành phần đất trồng
Đất trồng gồm 3 thành phần cơ bản: phần khí, phần rắn và phần lỏng
- Phần khí: gồm khí Cacbonic (CO2), khí oxi (O2) và khí Nitơ (N2). Trong đó, lượng O2 trong đất < lượng O2 trong khí quyển. Và lượng CO2 trong đất > lượng CO2 trong khí quyển rất nhiều lần. Phần khí có nhiệm vụ cung cấp O2 giúp cây hô hấp.
- Phần rắn: gồm Nitơ (N2), Kali (K), Photpho (P), các chất hữu cơ đơn giản và chất khoáng. Phần rắn có nhiệm vụ cung cấp các chất dinh dưỡng để nuôi cây.
- Phần lỏng: chính là nước, có nhiệm vụ cung cấp nước cho cây và hòa tan các chất dinh dưỡng.
Phân loại đất trồng
Đất trồng phân thành 3 loại cơ bản gồm: đất thịt, đất sét, đất cát
Đất thịt
Đất thịt là loại đất mà trong thành phần đất có khoảng 25% – 50% là cát, 10% – 30% là sét và 30% – 50% là mùn. Do có sự kết hợp giữa đất cát và đất sét nên đất thịt thích hợp cho hầu hết các loại cây trồng.
Một số loại cây trồng phù hợp với đất thịt
- Các loại rau: môi trường đất thịt phù hợp với các loại rau, giúp rau sinh trưởng, phát triển tốt và dễ dàng hấp thụ được các chất dinh dưỡng.
- Các loại cây gia vị như: ớt, chanh, rau mùi. Khi được trồng trên đất thịt, các loại cây này sẽ giữ được hương vị nguyên bản của nó.
- Cây hoa, cây cảnh: đất thịt mang tính ôn hòa, sa cấu bền vững. Phù hợp trồng các loại hoa và cây cảnh.
- Cây thuốc: các loại cây dược liệu chữa bệnh khi trồng trên đất thịt sẽ được tăng cường dược tính. Nhờ có độ thông thoáng cao và thành phần vi sinh có trong đất giúp cây phát triển tốt.
- Cây ăn quả: Khi được trồng trên đất thịt, cây ăn quả cho quả to, ngọt. Hàm lượng các chất dinh dưỡng trong quả đạt ở mức tương đối.
Đất sét
Đây là loại đất được sử dụng rất phổ biến trong hoạt động trồng trọt hiện nay. Đất sét có đặc tính rất dính và dẻo khi ướt nhưng khi khô lại có thể tạo thành những cục đất rất cứng. Trong đất sét có 0% – 45% là cát, 50% – 100% là sét và 0% – 45% là mùn.
Một số loại cây trồng phù hợp với đất sét
- Các loại cây sinh trưởng tốt trong tính trạng ngập nước kéo dài: lúa nước, nếp, rau muống, …
- Các loại cây hoa màu như: súp lơ, cà, bắp cải, …
- Các loại cây lấy củ như: Củ cải trắng, khoai lang, khoai tây, ….
- Các loại cây có múi như: bưởi, chanh, cam, …
Đất cát
Đất cát loại đất khi sờ vào có cảm giác sạn. Đây là loại đất thô với những hạt cát rời rạc, có kích thước rất nhỏ từ mịn đến thô. Thành phần đất cát gồm có 80% – 100% là cát, 0% – 10% là mùn và 0% – 10% là sét.
Một số loại cây trồng được trên đất cát
- Các loại cây rau, củ như: củ cải đỏ, khoai tây, rau xà lách, đậu, bí, dưa chuột, …
- Các loại cây thảo mộc như: cây hương thảo, cây kinh giới, cỏ xạ hương, …
- Các loại cây lâu năm như: mai dương, xương rồng, cây trâm đen, …
5 Phương Pháp Tự Nhiên Giúp Cải Tạo Đất Trồng Hiệu Quả
Sử dụng phân bón hữu cơ
Bổ sung các loại phân bón hữu cơ có thể giúp đất cải thiện sự thất thoát chất dinh dưỡng. Và đồng thời cải tạo đất bị bạc màu. Các loại phân hữu cơ nên dùng: phân trùn quế, phân xanh, …
Nên dùng phân bò đã qua xử lý để cải tạo đất trồng đã bị bạc màu. Loại phân này không có mùi giúp đất tơi xốp, cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cây. Ngoài phân bò ra, cũng có thể sử dụng phân cá để cải tạo đất.Trong phân cá có một nguồn đạm hữu cơ tương đối có thể thay thế các loại phân bón hóa học. Đồng thời cũng có thể cung cấp hàm lượng đa, trung và các vi chất thiết yếu được rất nhiều những vườn rau hữu cơ tin dùng.
Bên cạnh đó cũng có thể sử dụng rơm, rạ, than bùn nhưng lưu ý phải ủ thật kỹ trước khi đem ra sử dụng để hạn chế vi khuẩn và nấm lưu tồn.
Biện pháp thủy lợi
Đối với các loại đất gặp vấn đề về bạc màu thì biện pháp thủy lợi là biện pháp quan trọng giúp cải tạo và khắc phục tình trạng trên.Tại Nam Bộ nói chung và các tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long nói riêng, thủy lợi không chỉ mang ý nghĩa cung cấp nước, đối với Tứ Giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười và bán đảo Cà Mau thủy lợi còn là giúp rửa phèn ở các vùng phèn tự nhiên, đẩy mặn và trữ nước ở mùa khô.
Cần chủ động trong việc tưới tiêu, tích cực xây dựng các hệ thống kênh mương để cải thiện độ phì nhiêu đối với đất bạc màu. Có biện pháp cải thiện đặc tính lý hóa trong đất, tăng độ ẩm, đảm bảo độ tơi xốp đối với đất mặt, tăng tính kết dính của cơ cấu đất. Khi hệ vi sinh vật đất phát triển tốt sẽ tạo điều kiện cho cây trồng hấp thu dinh dưỡng cần thiết có lợi cho cây.
Biện pháp luân canh
Nhằm hạn chế việc mất đi một số hoạt chất cần thiết cho cây trồng, luân canh là một một pháp giúp cải thiện điều đó. Trồng xen một vụ màu và hai vụ lúa hoặc một vụ lúa và một vụ màu sẽ giúp đất được “nghỉ ngơi” và cải thiện đất trồng một cách hiệu quả. Khuyến khích trồng các loại cây trồng họ đậu như đậu phộng, đậu tương, đậu xanh,… đan xen với vụ lúa chính. Vì trong quá trình phát triển, các loại cây họ đậu có khả năng cố định đạm thông qua việc cộng sinh với vi khuẩn nốt sần. Sau khi thu hoạch, người sản xuất thường chỉ thành phẩm và để lại phần thân và rễ, sau đó được cày xới lên. Những phần thân và rễ này sẽ cung cấp chất dinh dưỡng cho vụ sau, đặc biệt là đạm.
Biện pháp che phủ đất
Nhằm hạn chế bốc hơi, giữ ẩm cho đất, chống gió rét, hạn chế cỏ dại phát triển trên đất đồi trọc, bạc màu, người ta thường cân nhắc đến biện pháp che phủ đất. Đồng thời, biện pháp này còn tạo điều kiện cho vi sinh vật trong đất hoạt động tốt. Điều này giúp cho đất trở nên tơi xốp, thoáng khí từ đó giúp hệ rễ phát triển tốt, tăng trưởng nhanh.
Khuyến khích sự đa dạng
Có rất nhiều động thực vật khác nhau trong thế giới tự nhiên, với sự đa dạng sinh học này làm nên sự đa dạng sinh học trong đất. Hãy phát triển vườn rau của bạn bằng cách thuận theo tự nhiên. Có thể trồng nhiều loại rau, củ, quả và các loại cây khác ở gần nhau. Điều này sẽ góp phần giúp cải tạo đất lành mạnh, bền vững. Và cũng có thể tạo nên những sự kết hợp mới trong việc thụ phấn.
Trên đây là tất cả những kiến thức và kinh nghiệm về đất trồng mà chúng tôi đã tích góp được từ nhiều nguồn đáng tin cậy. Vậy bạn đã hiểu đất trồng là gì và vai trò cũng như các thành phần của từng loại đất trồng chưa? Chúng tôi hy vọng bài viết này có thể đem đến những kiến thức hữu ích về đất trồng đến với các bạn.